ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΕΧΝΗ

Συνέντευξη της Δάφνης Κουμούλη στην Βιβλιοθήκη Σπάρτου

Δάφνη Κουμούλη
Δάφνη Κουμούλη

Η Βιβλιοθήκη Σπάρτου φιλοξένησε την Δάφνη Κουμούλη, που βραβεύτηκε με το Τρίτο Βραβείο στον 2ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης, που διοργάνωσε.

Κατά την επίσκεψη της στον Τόπο μας και στο χώρο της βιβλιοθήκης, αβίαστα κύλησε η συζήτηση ”συνέντευξη” που σας παρουσιάζουμε,

 

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΠΑΡΤΟΥ: Καλώς ήρθατε στον τόπο μας και τη βιβλιοθήκη του χωριού μας.

ΔΑΦΝΗ ΚΟΥΜΟΥΛΗ: Καλώς σας βρήκα! Χαίρομαι που είμαι εδώ.
Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και τη φιλοξενία.
Σ’αυτόν τον όμορφο και τόσο μικρό τόπο βρήκα ένα διαμαντάκι, τη βιβλιοθήκη σας, στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε.
Είναι τιμή μου που σας γνώρισα, τον εμπνευστή αυτής της δημιουργίας, που κατάφερε να συσπειρώσει κι άλλους ανθρώπους  και να παράξουν όλοι μαζί  ένα τέτοιο πνευματικό έργο, σ’αυτό το χωριό των λίγων  κατοίκων, το Σπάρτο, κινούμενος από την αγάπη του για το βιβλίο.
Τα συγχαρητήριά μου και σε σας και στους ανθρώπους που στήριξαν αυτή την ιδέα.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΠΑΡΤΟΥ: Ποια θέση έχει η ποίηση στη ζωή σας;

ΔΑΦΝΗ ΚΟΥΜΟΥΛΗ: Η ποίηση πότε είναι απαλή βροχούλα και πότε τρομερή καταιγίδα, πότε αεράκι δροσιστικό και πότε παγωμένος τυφώνας…Εμένα μ’αρέσει και η βροχή κι ο αέρας και το κρύο, οπότε η θέση της είναι περίοπτη στη ζωή μου, είτε λειτουργώ ως αναγνώστης είτε ως δημιουργός (δεν αναφέρω τον όρο ποιήτρια, θα ήταν ανάρμοστο ίσως) . H ποίηση με λυτρώνει, με ξεσηκώνει , με πυροδοτεί, μου ανατρέπει τα δεδομένα μου και με πάει λίγο ψηλότερα, γίνομαι λίγο καλύτερη…στην χειρότερη περίπτωση έχω μιαν αγκαλιά να κρυφτώ, όταν φοβάμαι, όταν πονάω, όταν αμφισβητώ, όταν όλα καταρρέουν γύρω μου. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ τον κόσμο χωρίς την ποίηση και την υπέρβασή της.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΠΑΡΤΟΥ:  Ποίηση και διαγωνισμοί πού συγκλίνουν;

ΔΑΦΝΗ ΚΟΥΜΟΥΛΗ: Θα έλεγα ότι η ποίηση είναι μοναχική. Αυτή η αναζήτηση του ανεξήγητου και η προσπάθεια να παγιδεύσει ο ποιητής το άπειρο και να του δώσει μορφή, αυτή η ερωτική πράξη των λέξεων με τις οποίες ο πραγματικός ποιητής δημιουργεί όραμα, δεν συγκλίνει πουθενά με τους διαγωνισμούς, στους οποίους είναι όλα μετρήσιμα. Ωστόσο η εποχή μας είναι τόσο αλλοπρόσαλλη και τόσο αρνητική ή αδιάφορη θα έλεγα απέναντι στην ποίηση, παρατηρώντας το κοινό ή την στάση των  εκδοτικών οίκων, που κάποιες φορές ένας διαγωνισμός συναντά με επιτυχία την ποίηση, φέρνοντας στο φως νέες γραφές αξιόλογες, δίνει ένα κίνητρο να ασχοληθεί κάποιος  κι ας μην κερδίσει κάποια θέση στον διαγωνισμό.

Πέραν τούτου λειτουργεί και ως ένα τεστάρισμα για τον δημιουργό, κατά πόσον το δημιούργημά του γίνεται αποδεκτό, αν αγγίζει, αν έχει κάτι να πει. Ικανοποιείται βέβαια και η ανθρώπινη «ματαιοδοξία», αν και πολλές φορές γίνεται ,κακώς, έπαρση.

Και φυσικά, μιλάω για αξιόπιστους και καθαρούς διαγωνισμούς, με αδιάβλητες διαδικασίες, χωρίς προσωπικές κλίκες ή συμφέροντα, με αξιόλογους-γνώστες κριτές, ώστε να υπηρετείται στο τέλος με σεβασμό η ίδια η ποίηση.

Τα λέω αυτά , γιατί έχω δει διαγωνισμούς να χειροκροτούν γραφές που καμία σχέση δεν έχουν με ποίηση. Το να βραβευτεί ένα ποίημα του στυλ «αρνάκι άσπρο και παχύ…» είναι προσβολή και για την τέχνη της ποίησης, για τους αυθεντικούς δημιουργούς που βάζουν την ψυχή τους σε λέξεις, αλλά και για τη νοημοσύνη όλων μας. Η ποίηση είναι κάτι ζωντανό και πληγώνεται, αν δεν της φερθούμε με την αντίστοιχη σοβαρότητα κι ευγένεια.

Ο διαγωνισμός της βιβλιοθήκης σας δεν έχει να κάνει με όλα αυτά τα απίστευτα που συμβαίνουν και που είναι σημάδια παρακμής της εποχής μας. Χαίρομαι που έλαβα μέρος.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΠΑΡΤΟΥ: Εθελοντισμός και βιβλίο.

ΔΑΦΝΗ ΚΟΥΜΟΥΛΗ: Ο εθελοντισμός συνήθως, εκτός του ότι είναι δείκτης πολιτών που γνωρίζουν τι συμβαίνει γύρω τους, έρχεται να καλύψει την έλλειψη κράτους σε πολλές περιπτώσεις. Εκεί που το κράτος αδιαφορεί και οι μηχανισμοί του είναι απενεργοποιημένοι ή εκεί που τα όργανα και οι θεσμοί του αδυνατούν να έχουν πρόνοια για τις ανάγκες των πολιτών, εκεί μπαίνει ο εθελοντισμός.

Είμαστε κομμάτι αυτής της χώρας που δεινοπαθεί από πολλά και θα πρέπει να κάνουμε κι εμείς κάτι, εκτός από την από καναπέ διαμαρτυρία. Έχουμε δύναμη, αρκεί να έχουμε και θέληση.

Τρανό παράδειγμα εθελοντισμού που μπορεί να κάνει θαύματα είναι η δημιουργία της βιβλιοθήκης σας εδώ στο Σπάρτο, με μεράκι και αγάπη για το βιβλίο, που μόνο θετικά πράγματα μπορεί να προσφέρει. Και το βιβλίο στις μέρες μας βάλλεται από παντού. τα ηλεκτρονικά μέσα έχουν την πρωτιά…είναι το εύκολο, ή απλώς δεν μάθαμε να αγαπάμε το βιβλίο  και να κάνουμε προσωπική σχέση μαζί του. Είναι το πλοίο για ένα ταξίδι κατάδικό μας, με δικό  μας κόπο, που ικανοποιεί όλες σχεδόν τις αισθήσεις μας. Ίσως κάποιοι με πουν παλιομοδίτισσα, αλλά λατρεύω τα βιβλία, τη μυρωδιά τους, την υφή τους, ζω μαζί τους, δεν με πρόδωσαν και δεν θα με προδώσουν ποτέ.

Κάθε κίνηση που προάγει το βιβλίο είναι ένα λιθαράκι για να διατηρήσουμε τη γνώση, την οξυδέρκεια, την καλλιέργεια του εαυτού και κυρίως να γυμνάσουμε τα εγκεφαλικά κύτταρα
που μας απομένουν.

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΠΑΡΤΟΥ:  Στην εποχή μας ο ρόλος της ποίησης

ΔΑΦΝΗ ΚΟΥΜΟΥΛΗ: Η ποίηση θεωρείται η ανωτέρα των τεχνών. Ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική , το πρώτο υπερτερεί σαφώς, είναι παντοδύναμο. Εκεί απευθύνεται η ποίηση, εκεί βρίσκεται και η δύναμή της. Μια λέξη, ένας στίχος δημιουργεί άπειρες εικόνες πραγματικές και υπερβατικές, που μπορούν να ανατρέψουν το τώρα μας, να μας κάνουν να νιώσουμε, να απολαύσουμε, να ελπίσουμε, να ξεφύγουμε από τον κακό μας εαυτό, να δούμε πίσω από τις λέξεις την ομορφιά, την ομορφιά που είναι κρυμμένη στη ζωή και στον άνθρωπο, ακόμα κι όταν η ποίηση δεν είναι χαρούμενη. Κι έχουμε τόση ανάγκη από ομορφιά στη ζωή και στην ψυχή μας….

Ο άνθρωπος του σήμερα και ιδιαίτερα στην Ελλάδα ταλανίζεται από όλες αυτές τις εκπτώσεις , τη φθορά στην πολιτική και κοινωνική ζωή, στις αξίες, στον εσώτερο εαυτό του που αφήνει απαίδευτο και αξόδευτο.

Η ποίηση μπορεί να του ανοίξει μια πόρτα στο φως ή έστω και μια χαραμάδα στα ψυχολογικά του σκοτάδια. Ο Μπράντλεϋ λέει πως “ η ποίηση μας δημιουργεί την εντύπωση, όχι πως ανακαλύψαμε κάτι καινούργιο, αλλά πως θυμηθήκαμε κάτι που είχαμε ξεχάσει”. Πρέπει να θυμηθούμε το ωραίο που υπάρχει μέσα μας. 

Θα μου πείτε τώρα, όταν ο άλλος είναι άνεργος και πεινάει ποίηση θα διαβάσει;

Συνήθως ο πεινασμένος, ο αδικημένος, είναι αυτός που έχει ανάγκη από ένα καταφύγιο και είναι ο καλύτερος επαναστάτης, αρκεί να έχει ψυχικά και ιδεολογικά ερείσματα για να ξεσηκωθεί. Η ποίηση μπορεί να γίνει ένα τέτοιο έρεισμα, γιατί η προσωπική επανάσταση του καθενός ξεκινάει από το συναίσθημα και το συναίσθημα είναι στόχος της ποίησης. Στοχεύει,  απασφαλίζει και πυροβολεί.

Ναι η εποχή μας πάσχει από πνευματικά εφόδια και θάρρος, οπότε η ποίηση μπορεί κάτι ουσιαστικό να προσφέρει.
Εξάλλου το λέει και η Δημουλά: “Οι λέξεις φταίνε… αυτές ενθάρρυναν τα πράγματα ν’ αρχίσουν να συμβαίνουν…”

Συμβαίνει ωστόσο το εξής αντιφατικό. Ενώ η ποιητική δημιουργία στις μέρες μας έχει αυξηθεί , ο κόσμος δεν διαβάζει  ποίηση. Πολλές καλές ποιητικές συλλογές που έχουν εκδοθεί μένουν στα αζήτητα. Υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι ποιητές τωρινοί κι όμως ο κόσμος τους αγνοεί ή δεν νοιάζεται.

Οι λόγοι πολλοί, θα έπρεπε να μιλώ για ώρες και δεν είμαι και σίγουρη αν θα τους κάλυπτα.
Δεν πειράζει όμως αρκεί που υπάρχουν τέτοιες γραφές.