Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου – Καλαμπάκα
Ο Βυζαντινός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται σε ένα από τα ψηλότερα και ορατά σημεία στην παλιά πόλη της Καλαμπάκας. Ο Βυζαντινός αυτός ναός ενώ είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα, στο εξωτερικό και σε ολόκληρη την ορθοδοξία δεν έχει τη προβολή που της πρέπει. Και ενώ επισκέπτες από όλο το κόσμο που έρχονται να δουν το μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς όπως έχει ονομάσει η Unesco, τα Μετέωρα, ελάχιστοι είναι αυτοί που θα επισκεφτούν αυτό το Βυζαντινό ναό. Το Δεκαπενταύγουστο δε, που γιορτάζει, βλέπουμε στα ΜΜΕ εικόνες και εκδηλώσεις ανά την ελληνική επικράτεια που συνοδεύουν τη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου, όμως κάθε χρονιά δεν συμπεριλαμβάνεται η Καλαμπάκα με τον Βυζαντινό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Λίγα λόγια για το αριστούργημα της παλαιάς πόλης της Καλαμπάκας:
Για το πότε κτίστηκε ο Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκουδεν είναι γνωστό. Φαίνεται να κτίστηκε πριν από τον 70 αιώνα από το ότι έχει στη μέση των αμβώνα μια συνήθεια που κράτησε μέχρι τον 7ο αιώνα. Από το παγώνι – ψηφιδωτό, που βρέθηκε στο δάπεδο του Ιερού Ναού Αγίου Βήματος και σε βάθος 26 εκ. του μέτρου. Από το Σύθρονο, που είναι πίσω από την Αγία Τράπεζα και στο οποίο καθόταν ο Αρχιερέας, όταν δεν λειτουργούσε. Από εκεί έκανε το κήρυγμα, γιατί δεν υπήρχε τέμπλο. Τέμπλα κατασκευάζονταν μετά τον 8ο αιώνα. Από το εντοιχισμένο στο Γυναικωνίτη Χρυσόβουλο του αυτοκράτορα της Κωνσταντινουπόλεως Ανδρονίκου του Παλαιολόγου (13ου αιώνα), που αναφέρει ότι τέτοια Χρυσόβουλα είχαν εκδόσει και οι σπουδαίοι αυτοκράτορες του 11ου αιώνα, Αλέξιος ο Κομνηνός και Νικηφόρος Βοτανιάτης, και από τα εντοιχισμένα στη νότια εξωτερική πλευρά του Ναού ειδωλολατρικά σήματα, π.χ. ήλιος, φίδι κ.λ.π.
Ο Ναός ανήκει στον 11ο αιώνα, δηλαδή 300 χρόνια πριν κτιστούν τα μοναστήρια των Μετεώρων. Τα τελευταία κτίστηκαν μετά τον 13ο αιώνα και το πρώτο που κτίστηκε της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος το έτος 1345 μ.Χ. Γνωρίζουμε όμως από αρχαιολογικές εργασίες, ότι στον ίδιο χώρο υπήρχε προηγουμένως, άλλος παλαιοχριστιανικός Ναός, ο οποίος είχε καταστραφεί τον 6ο και 7ο αιώνα.
Η αγιογράφηση του Ιερού Ναού έγινε το 1573 (16ο αιώνα) , εκτός των Αγίων Βλασίου, Πολυκάρπου, Φωκά, Φωτίου και Γρηγορίου του Διαλόγου που έγινε τον 11ο αιώνα.
Στο Δεξιόν μέρος της δευτέρας εισόδου, υπάρχει το ‘αρχαίον βαπτιστήριον’. Μια μεγάλη πέτρινη στρογγυλή κολυμπήθρα. Στο πάνω μέρος εικονίζεται ο Χριστός, στο δεξιό ο Αρχιερέας Ιωασάφ ο ανακαινιστής του Ναού, ο οποίος, ο οποίος δέεται ίνα κατέλθη η Θεία Χάρις – το Άγιον Πνεύμα επί του βαπτιζόμενου.
Το Τέμπλον είναι το έργον του 17ου αιώνα. Είναι ξύλινο, επίχρυσο και είναι έργο μεταβυζαντινής ξυλογλυπτικής. Μπροστά στο Τέμπλο υπάρχουν 2 εικόνες της Παναγίας, η μία είναι η Δεσποτική εικόνα που παριστάνει την Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι έργο του 17ου αιώνα (1685 μ.χ.), ενώ η άλλη η Παναγία είναι σύγχρονη μεταγενέστερη, καθώς και οι άλλες του Τέμπλου.
Άνωθεν της Αγίας Τράπεζας υπάρχει το ‘μαρμάριον Κιβώριον’, το οποίον είναι έργο προ του 11ου αιώνα. Τα τόξα φέρουν διάκοσμο τριών σταυρών εντός κύκλου. Τα απλά κιονόκρονα που κοσμούνται με τέσσερα αμπελόφυλλα, είναι σχεδόν τεχνικής μετά τον 7ο αιώνα.
Στο δεξιό μέρος του σκευοφυλακίου, υπάρχει μία σαρκοφάγος εντοιχισμένη όμοια με το Τάφο του Χριστού. Κανείς δεν γνωρίζει πως βρέθηκε εκεί και πόσο ετών είναι. Έξω από το Ναό και προς το νότιο μέρος υπάρχουν τοιχογραφίες, αλλά δυστυχώς από την πολυκαιρία έχουν καταστραφεί. Σώζονται γραμμένες μερικές συμβουλές προς τους Χριστιανούς : πως να έρχονται στην εκκλησία, πως να προσεύχονται και πως να σέβονται τους ιερείς.
Υπάρχει το Αναλόγιο του Ιερού Ναού με διακοσμήσεις από φίλτεσι. Κάτω από το Σύνθρονο, υπάρχει μία μεγάλη κρύπτη, με αρκετό βάθος και εκεί φυλασσόταν διάφορα πολύτιμα κειμήλια της Εκκλησίας και κρυβόντουσαν οι Χριστιανοί από τις βαρβαρικές επιδρομές.
Η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίων Πάντων Βαρλαάμ στα Μετέωρα μετά την κλοπή και αποκατάστασή της. Η εικόνα βρίσκεται στο Βυζαντινό Ναό μόνο την παραμονή και ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου.
Κλείνοντας, να σημειωθεί ότι ο Βυζαντινός Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι αξία πανελλαδικής προβολής.
Μια επίσκεψη θα σας καταπλήξει!
Add Comment